Psikoloji kısmından Prof. Dr. Psikiyatrist Nurhan Fıstıkçı, temel inançlarımızı pekiştiren insanlara karşı çekim eğiliminin “Şema Kimyası” ile tabir edildiğini belirterek romantik eş seçiminin bir tesadüf olmadığını vurguladı.
Biriyle tanıştıktan çabucak sonra ilginin büyük aşk yaratmasının az rastlanan bir durum olmadığını bildiren Fıstıkçı, “Kişiyi düşünmeden yapamama ve onun harika olduğuna inanma bu aşk hissine eşlik eder. Onu tüm hayatınız boyunca tanıyormuşsunuz hissine kapılırsınız. Başlangıçta bu durum mükemmel gelebilir lakin birkaç hafta yahut aylar içinde işler değişmeye başlar. Belirsizlik ve güvensizlik sancıları hissetmeye başlarsınız. Temasınız kopar, kişi ortalıkta görünmez olur yahut onu kaybetmekten korkarsınız. Sonunda bağ biter ve uzun müddettir birlikte olmamanıza karşın kendinizi harap hisseder ve neler olduğunu merak edersiniz” halinde konuştu.
‘YETİŞKİN ROMANTİK EŞ SEÇİMİ TESADÜF DEĞİLDİR’
Fıstıkçı, şemaların, erken çocukluk etkileşimlerinin bir sonucu olarak geliştirilen temel inançlar olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Örneğin, bir alakada kendinizi kırgın ve yalnız hissediyorsanız fedakârlık şeması iş başında olabilir. Bu, kendi gereksinimlerinizi görmezden gelirken oburlarının gereksinimleri konusunda uyanık olma eğiliminde olduğunuz bir kalıptır. ‘Şema Kimyası’, kendi temel inançlarımızı pekiştiren insanlara karşı çekim eğilimini söz eder. Kendini feda etme şemasına sahip bir kişi kendi pahalarını ve gereksinimlerini her durumda öncelik olarak gören bireylere, öteki bir deyişle bir haklılık şemasına sahip olan şahıslarla birlikte olma davranışı sergileyebilir. Zira kendini feda etme şeması ve haklılık şeması birbirini güçlendirir.
Genel olarak, yetişkin romantik eş seçimi tesadüf değildir. Şema kimyası, duygusal olarak yaralama potansiyeline sahip bir şahısla romantik bir ilişki gerçekleştiğinde hissedilen ağır duyguya atıfta bulunur. Benzeri formda çocuklukta bakımı sağlayan bağlanma figürleri tarafından da ‘yaralanma’ olmuş olabilir. Şema kimyası, şemaları ya da kişinin kendisiyle ilgili derin inançlarını tetikleyecek ve güçlendirecek insanlara karşı daha romantik bir çekim duyma eğilimini söz eder.”
‘KİŞİ KENDİNİ ALAKADA TEMİNATA ALMAYA ÇALIŞIR’
Şema odaklı alakaların, arkadaşlıklar ve iş bağları de dahil olmak üzere tabiatı gereği platonik olabileceğini aktaran Fıstıkçı, “Çocuklukta terk edilme yaşantısı olan bireylerin romantik ilgilerde kendini terk etmesi beklenen bireylere karşı çekim duyması da şema kimyası ile açıklanır. Bir yandan bilindik olan yaşantıyı onarma eforu vardır. Beklenti terk edilme olduğundan kişi kendini ilgide garantiye almaya çalışır. Terk edilmemek için elinden geleni yapar ya da bağlanmaktan uzak durur. Zira bağlanma gerçekleştikten sonra geçen her vakit terk edilmenin acısı katlayacaktır” tabirlerini kullandı.
Hızla alevlenen aşk çabuk sönüyor ve bu tekrarlıyorsa şema kimyasının devreye girdiğini belirten Fıstıkçı, anne, baba, kardeş ve etrafla çocukluk etkileşim ve öğrenmelerinin terapide araştırılması gerektiğini vurguladı.
News
