Getty ImagesDuvardaki ışıklı bildiri açık: “Be Strong – Güçlü ol”
Tüm dünyaya yayılan koronavirüs pandemisi, insanların konutlarına kapanmasına, hudutların kapatılmasına ve ekonomik istikrarsızlığa yol açtı. Son günlerde tedbirler neredeyse büsbütün ortadan kalktı, lakin pandeminin ruhsal tesirleri hala sürüyor. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali akabinde ekranlara yansıyan savaş ve artırım haberleri de eforu.
Gidişatı izleyip de kaygılanmamak pek kolay değil. Fakat gerilimli ve sıkıntı periyotlarda bile keyifli kalmak için yapılabilecek kimi şeyler var.
His dünyası, son derece karmaşık lakin birebir vakitte üzerinde en çok inceleme yapılan alanlardan biri.
BBC Future, yıllarca dünya çapında birçok psikoloji uzmanıyla görüştü ve gerilimle daha uygun baş etmenin yolları hakkında görüş aldı. Kısa bir mühlet evvel bu mevzudaki araştırmaları taradık. İşte her ne olursa olsun keyifli kalmanın, kimileri sizi şaşırtacak olan ipuçları.
1. DİKKATİNİZİ DAĞITIN
Pandemi, savaş ya da sizi gerilime sokan her neyse, onu başa takıp, tekrar tekrar düşünme döngüsüne girmek çok kolay.
Fakat kısa bir mühlet evvel meydana gelen gerilimli bir olayı düşünmek yerine, diğer bir hususa odaklanarak dikkatinizi dağıtırsanız, tansiyonunuzun düşmesine yardımcı olabiliyor.
2. MEDİTASYONUN HERKESE DÜZGÜN GELMEYECEĞİNİ UNUTMAYIN
Sıkıntı periyotlarda meditasyonu yararlı bulan birçok kişi var. Kimilerine ise hiç yeterli gelmiyor. Nedeni de üstte anlatılan, gerilimli durumları uzun uzadıya düşünme eğilimini tetikleyebilecek olması.
Zihni boşaltmaya çalışırken, o boş zihne gerilim yaratan niyetler doluşabiliyor.
Meditasyonun yararlarıyla ilgili bulguların tahminen de fazla kesin olmaması tahminen de bundan kaynaklanıyor.
Zihnini boşaltmakta zorlananların meditasyon dışında bir bahse odaklanmaları tavsiye edilebilir.
3. DURUMA ÖBÜR GÖZLE BAKIN
Hislerimizi nasıl bir çerçeveye oturttuğumuz, onları yorumlama formumuzu de etkiliyor.
Derren Brown, 2017 tarihinde yayınlanan Happy (Mutlu) ismindeki kitabında neleri ele aldığını anlatırken, maça çıkarken “kazanmam gerek” diye düşünen bir tenis oyuncusu örneği veriyor. ‘Kazanmak her şeydir’ gözüyle bakınca, kaybetmek kendini çok kıymetsiz hissettirebiliyor.
Bu, genelde mükemmeliyetçilerin düştüğü bir tuzak ve onlar da zati bu nedenle, başaramadıklarını düşündüklerinde daha çok suçluluk duygusu, utanç ve öfke duyuyorlar. Vazgeçme olasılıkları bile bu nedenle daha yüksek olabiliyor.
Maça “Elimden gelenin en güzelini yapacağım” diye çıkan oyuncu ise gerçekten de bunu yapmışsa, kaybedince o kadar acı çekmiyor. Başarısızlığın nasıl yorumlandığı, iki oyuncunun kendilerinden beklentilerine bağlı olarak değişiyor.
Bunun günlük hayata nasıl uyguIanabileceğini düşünmeye paha: “Hastalanmayacağım, hastalanamam” üzere denetiminiz dışındaki bir duruma odaklanmak yerine, “hijyen kurallarına uyacağım, toplumsal arayı koruyacağım” diyerek, elinizden gelenin en güzelini yapmaya çalışabilirsiniz.
Burada anahtar sözcük denetim. Gerilimli durumlar, genelde denetimimizin dışındaki şartlardan kaynaklanıyor ve bunları denetim etmeye çalıştıkça daha da sıkılıyor ve endişeleniyoruz. Halbuki denetim edilebilecek şeylere odaklanmak, tasaları azaltabiliyor.
4. OLUMLU DÜŞÜNMEYİ YAHUT MEMNUNLUĞU TAKINTI HALİNE GETİRMEYİN
Bu biraz zıt gelebilir, lakin vilayetle de olumlu düşünmek için uğraşmak tersine neden olabiliyor. Mutluluğun peşine düşmek de o denli. Bunun nedenlerinden biri, kendi mutluluğumuzu ne kadar çok düşünürsek, diğerlerinin memnunluğunu o kadar az düşünmemiz. Bu da kendimizi insanlardan kopuk ve izole hissetmemize yol açabiliyor.
Keyifli olmaya çalışmakla, vaktin akıp gittiği hissine kapılmak ortasında da bir ilişki var.
Daha evvelki örnekte olduğu üzere “Mutlu olmam gerek” diye bir sonuca odaklanırsanız, muvaffakiyete ulaşamadığınız anda kendinizi daha da makus hissedebilirsiniz. Meğer gerilimli devirlerde, kendini keyifli hissetmekte zorlanmak son derece doğal.
Her gün bize memnunluk getirecek küçük şeylere odaklanarak, kendimizi daha düzgün hissedebiliriz.
5. KÜÇÜK ŞEYLERE ODAKLANIN
O halde, keyifli olmaya çalışmak yerine, bizi memnun eden küçük şeylere odaklanmak daha yeterli denilebilir.
Deri Minutes to Happiness (Mutluluğa On Dakika Kala) isimli kitabın müellifi Sandi Mann, İngiltere’de Central Lancashire Üniversitesi’ne öğretim üyesi. Mann, günlük tutmayı tavsiye ediyor. Stratejisi, “pozitif psikolojiye” dayalı. Olumlu psikoloji, her gün bize memnunluk getirecek küçük şeylere odaklanmanın, ruh halini düzeltebileceği aslına dayanan bir psikoloji kolu.
Mann aşağıdaki altı soruyu cevaplamanın memnunluğu bulmamıza yardımcı olabileceğini söylüyor. Üstelik bunu yapmak yalnızca 10 dakika alıyor:
1. Sıradan da olsa, hangi tecrübelerden zevk aldınız?
2. Ne cins övgüler yahut yorumlar aldınız?
3. Yalnızca şanslı olduğunuz anlar nelerdi?
4. Küçük de olsa, başarılarınız nelerdi?
5. Nelere minnet duydunuz?
6. Düzgün hislerinizi nasıl söz ettiniz?
Bunların yanıtını yazacağınız kısa bir günlük tutmanın iki açıdan faydası var. Yazmak, size memnunluk veren küçük şeyleri hatırlamanıza yardımcı oluyor. Ayrıyeten, geçmişte sizi memnun eden her şeyin kayıtlı olduğu, ileride üzerinde düşünebileceğiniz bir arşiv oluşturuyor.
Getty ImagesBalkona “Her şey düzelecek” pankartı asan italyanlar
6. PAKLIK YAPIN, KONUTU DÜZENLEYİN
Meskenden çıkamadığınız anlarda, bu fırsatı kıymetlendirerek paklık yapın. Meskenin kalabalık ve dağınık olması yapılacak işlere odaklanmayı zorlaştırıyor. Bilhassa de pandemi devrinde olduğu üzere konuttan çalışacaksanız, ortalığı toplamak işinizi daha âlâ yapmanızı sağlayabilir.
Yatak odasının dağınık olması ile ahenge zorluğu ortasında, dağınık bir mutfakla abur cubura uzanmak üzere sıhhatsiz seçimler yapmak ortasında ilişki olduğu söyleniyor.
Meskende daha çok vakit geçirecekseniz, hayat alanınızı derleyip toparlamaya değecektir.
Lakin eşyaları ayıklamak herkese uygun gelmeyebilir. İstiflemeyi sevenler, kimi eşyaların varlığından güç alıyor olabilir. Bu türlü şahıslar için ortalığı toplamak, beynin ağrıyı işleyen kısımlarını harekete geçirebilir.
7. TOPLUMSAL MEDYANIN TESİRİNİ DENGELEYİN
Toplumsal medya makus haberlerle dolu üzere görünebilir, lakin pek çok kişinin arkadaşları ve sevdikleriyle ilgilerini yürüttüğü kıymetli bir mecra.
Telefonunuzu yatak odanıza sokmamak, yahut ekrana bakarak geçirdiğiniz vakti sınırlamak, toplumsal medyanın olumsuz tesirlerini dengelemenize yardımcı olabilir.
8. KENTTEN ÇIKIN
Kentte yaşıyorsanız, yapılabilecek öbür bir şey de kısa bir müddet oradan ayrılmak.
Kentte yaşayanlar ortasında moral bozukluğu oranları oldukça yüksek. Lakin bir su görünümü ya da masmavi bir gökyüzü bunu düzeltebiliyor.
2016’da kaleme alınan bir makaleye nazaran, gördüğünüz ‘mavilik’ oranı yalnızca yüzde 20 yahut yüzde 30 oranında artsa bile, gerilim ortalamanız bir alt düzeye düşebiliyor.
İşin ilginci, yeşil alanlar birebir etkiyi uyandırmıyor, bu nedenle kırlara gitmek yerine deniz kenarını tercih etmek daha güzel.
Bir dahaki sefere dünya hakkında endişelenmeye başladığınızda, sizi kaygılandıran bahisleri tekrar tekrar düşünmek, daima toplumsal medyadan gelen haberlere bakmak, yahut herkes için olmasa da meditasyon yapmak yerine bu adımlardan kimilerini atmayı düşünün. Unutmayın: hisleri şekillendirmek bizim elimizde.
News
Getty ImagesDuvardaki ışıklı bildiri açık: “Be Strong – Güçlü ol”
Getty ImagesBalkona “Her şey düzelecek” pankartı asan italyanlar
