Prof. Dr. Davut Alptekin, 25 Nisan Dünya Sıtma Günü hasebiyle yaptığı açıklamada Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından sıtma hastalığını denetim etmek emeliyle dünya genelinde yürütülen başarılı çalışmalar sonucunda son yıllarda değerli ilerlemeler kaydedildiğini hatırlatarak, “Bu gelişmelere karşın DSÖ’nün 2019 yılı raporuna nazaran 2018 yılında 228 milyon olay, 405 bin vefat geçekleştiği, 2020 yılı raporuna nazaran de 2019 yılında 229 milyon hadise, 409 bin mevt gerçekleştiği bildirilmiştir. Bu ölümlerin çoğunluğunu da beş yaş altı çocuklar oluşturmaktadır” dedi.
2014’TEN SONRA YERLİ HADİSE GÖRÜLMEDİ
Türkiye’de sıtma hastalığına neden olan parazitin plasmodium vivax olduğunu kaydeden Prof. Dr. Alptekin, “Bu parazitin neden olduğu sıtma geçmişte yaygın görülen bir hastalık iken, yürütülen başarılı çalışmalar sonucunda 2010-2013 yıllarında Diyarbakır, Mardin ve Şanlıurfa’da son olaylar görülmüş, bunların da nüks hadise olduğu bildirilmiştir. 2014 yılından sonra yerli hadise görülmemiştir. Tespit edilen yeni hadiselerin yurt dışı kaynaklı olduğu bildirilmiştir.
– Hala de yurt dışı kaynaklı sıtma olayları tespit edilmektedir. Lakin ülkemizde sıtma etkenini nakleden anofel cinslerinin bulunması, iklim ve çevresel faktörler, bilhassa savaş nedeniyle Suriye’den gelen mülteci hareketleri, sıtma hadiselerinin görüldüğü ülkelere seyahat edenlerin sayısının ve ticaret bağlantılarının artması nedeniyle yurt dışı kaynaklı sıtma olaylarında artış görülmektedir. Ayrıyeten ülkemizin sıtmanın yayılabileceği subtropikal bölgede yer alması ve iklim değişikliği nedeniyle sıtma riski hala devam etmektedir” diye konuştu.
“SİNEK SOKMASI NEDEN OLABİLİR”
Sıtmanın çoklukla parazit taşıyan sivrisineklerin kan emmek için insanları sokmasıyla bulaşan bir hastalık olduğunu belirten Alptekin, şöyle devam etti:
“Hastalık belirtileri, hastalık taşıyan sivrisineğin sokmasından 7 ila 15 gün sonra ortaya çıkmakla bir arada bulguların daha uzun müddette ortaya çıkması da mümkündür. Birinci belirtileri ateş, baş ağrısı, üşüme ve kusmadır. Hastalığın tanımlanabilmesi bilhassa son yıllarda olay olmaması nedeniyle bilmeden uzayabilir. Sıtma tedavisi olan bir hastalıktır. Erken teşhis edilip tedavi edildiğinde tam güzelleşme olur. Sıtma tedavisinde parazitin alındığı bölgedeki ilaç direncine nazaran farklı küme ilaçlar kullanılmaktadır. Plasmodium falciparum tipi sıtmanın dirençli suşu tedavi edilmezse mevtle sonuçlanabilir. Sıtma tedavisinde kullanılan ilaçlar bakanlığımız tarafından fiyatsız temin edilmektedir.”
Sıtmanın görüldüğü ülkelere seyahat edenlere ikazlarda bulunan Prof. Dr. Davut Alptekin şunları söyledi:
“Sıtma riski yüksek olan bölgelere seyahat edenler, hami ilaçları kullanarak kendilerini koruyabilirler. Bu ülkelerden dönüşte baş ağrısı, halsizlik, yorgunluk, karın ağrısı, kas ve eklem ağrısı şikayetleri olması durumunda esirgeyici ilaç kullanılmış olsa dahi en kısa müddette bir sağlık kuruluşuna başvurulması son derece değerlidir. İlaç tercihi, seyahat edilen yere, vektörlere maruz kalma mühletine, parazit direnç durumuna, bulaşın düzeyine ve mevsimselliğine, kişinin yaşı ve hamile olma üzere durumlara nazaran değişir. Ülkemizde korunma hedefli sıtma ilaçları bakanlığımızın Türkiye Hudut ve Kıyılar Sağlık Genel Müdürlüğü’ne bağlı Seyahat Sıhhati Merkezlerinden fiyatsız olarak temin edilebilmektedir.”
“MÜCADELEYE DEVAM EDİLMELİ”
Ülkemizde sıtma eradike edilmesine karşın vektör sivrisineklerin tehlike arz ettiğini vurgulayan Alptekin, “Zika virüsü vektörü Asya kaplan sivrisineği ülkemizde bulunmazken, Karadeniz, Trakya ve Ege bölgelerinde yerli duruma geçmiştir. Ayrıyeten bu tipler Uzakdoğu’da DSÖ datalarına nazaran Dank humması, sarıhumma, Zika virüsü üzere hastalıkları bulaştırarak yılda 725 bin kişinin vefatına neden olmaktadır. Dang humması 110’dan fazla ülkede görülmektedir. Her yıl dünya genelinde 50 ila 100 milyon ortası insan hastalığa yakalanmaktadır. Ayrıyeten yarım milyon kişinin hastaneye yatmasına ve her yıl yaklaşık 12 bin 500 ila 25 bin kişinin vefatına neden olmaktadır. Tüm bu nedenlerden ötürü etraf kaideleri da dikkate alınarak etrafa ve insan sıhhatine ziyan vermeden sivrisineklerle çabaya devam edilmelidir” diye konuştu.
News
