Rauf Orbay ve ABD Lideri Joe Biden

Bilindiği üzere Türkiye, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya alınmasını veto edeceğini bildirmişti. Lakin Biden, “Siz veto etmeyin ben de size kelam veriyorum. Kongre’de F-16 savaş uçaklarının Türkiye’ye satılmasının sağlanması için elimden geleni yapacağım” demişti. Halbuki dün Temsilciler Meclisi Türkiye’ye F-16 satışını koşula bağlayan bir karar aldı. Kaideye nazaran Türkiye “Yunanistan’ın egemenliğini ihlal ettiği” sürece bu satış gerçekleşmeyecek. Fakat Türkiye ve Yunanistan Ege Denizi’ndeki hava suları konusunda görüş birliğine varmış değil. Yunanistan açısından hudut ihlali konusu olan durum, Türkiye açısından ihlal olarak kabul edilmemektedir.

Biden’ın bu yaklaşımı ve Türkiye tarafından onay verilmesi akla Rauf Orbay’ın Türkiye’yi düşürdüğü sıkıntı durumu akla getiriyor. Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasından sonra Amiral Calthorpe, Rauf Orbay’a gönderdiği bir mektupta, Türklerin dileğiyle kendi hükümetinde bu bahis için uğraşacağına kelam vermişti. Calthorpe’un verdiği kelama nazaran antlaşmanın bu ve öteki bentlerinde, müttefiklerin güvenliği tehdit altında olmadıkça İstanbul’un işgali kelam konusu değildi.

Rauf Orbay aldığı bu kelamlara sevinirken, Harp Dairesi, Amiral Calthorpe’u müzakerelerdeki başarısı için kutluyordu. Sonunda kelamlar tutulmadı hatta İstanbul’un işgaline Yunan gemileri de katıldı. Amirallik, Calthorpe’a Yunan gemilerinin İstanbul’a sokulmaması konusundaki Türk ricasının kabul edilemeyeceğini, lakin bu gemilerin olabildiğince art safta tutulması için düzenleme yapılabileceğini bildiriyordu. Calthorpe, “Hükümetten buyruk aldığımdan Yunan gemilerinin İstanbul’a gelmesini önleyemeyeceğim” demişti yalnızca. Yakın tarihinde bunları yaşamış bir ülkeyi yönetenler, boş kelamlara inanmama konusunda geçmişten ders almak zorundadırlar.