Soba zehirlenmelerini önlemek için neler yapılmalı? Soba zehirlenmelerinde birinci müdahale nasıl olmalı?
on
Yurttaşlar, karbondioksit gazından kaynaklanan soba zehirlenmelerini engellemenin yollarını merak ediyor. Soba zehirlenmelerinde birinci müdahalenin nasıl olması gerektiği araştırılıyor. İşte detaylar...
SOBA ZEHİRLENMESİ NEDİR?
Soba zehirlenmesi; odun, kömür üzere ısınma aracı olarak kullanılan unsurların yanması ile ortaya çıkan karbonmonoksit (CO) gazından kaynaklanır. Bu gaz solunduğunda, akciğerlerden kana karışarak kanda oksijen taşıyan moleküllere bağlanarak oksijenin dokulara taşınmasını mahzurlar. Bunun sonucunda dokulara kâfi oksijen taşınamaz ve kişi hayatını kaybeder.
SOBA ZEHİRLENMESİNİN BİRİNCİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Tatsız, renksiz, kokusuz olması ve tahriş etme özelliğinin olmaması nedeni ile fark edilmediği için “sessiz katil” olarak bilinmektedir. Karbonmonoksit zehirlenmesinde birinci belirtilerin baş ağrısı, yorgunluk hissi, mide bulantısı üzere semptomlardır. Çoklukla bu semptomların tartısı karbonmonoksit seviyesi ve maruz kalınan müddet ile bağlantılıdır. Önemli zehirlenmelerde baş dönmesi, kusma, şuur kaybı ve mevt görülür.
SOBA ZEHİRLENMELERİNDE BİRİNCİ MÜDAHALE NASIL OLMALI?
Eğer karbonmonoksit zehirlenmesi geçirdiğinizi düşünüyorsanız; çabucak camlar açılmalı ve ortamın havalandırılması sağlayın. Süratle ortamdan uzaklaşın ve açık havaya çıkın ve 112 Acil Yardım Servisini arayın.
SOBA ZEHİRLENMELERİNİ ÖNLEMEK İÇİN NELER YAPILMALI?
- Kullanılan her türlü ısıtma aygıtının kalite dokümanına sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti müddetlerine dikkat edilmeli,
- Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu denetim edilmeli, müsaade evrakı olmayan satıcılardan kömür alınmamalı,
- Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde sistemsiz ısı dağılımı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken çok doldurulmamasına dikkat edilmeli,
- Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ek edilmeli, yatmadan evvel sobaya katiyetle yakıt konulmamalı,
- İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı,
- Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda mevt olaylarında artış görüldüğü için şayet bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yakılması zarurî ise gece yatarken kesinlikle tam olarak söndürülmeli,
- Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı,
- Sobanın bulunduğu yer daima havalandırılmalı,
- Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, tertipli olarak temizletilmeli,
- Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından 1 metre daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası kesinlikle takılmalı.
ŞOFBEN KULLANIMINDA NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
- Alınan aygıtın kalite evrakı ve garantilerine dikkat edilmeli,
- Şofben kesinlikle bacaya bağlanmalı, baca ilişkisi olmayan (bina aydınlığına v.b. bağlı) şofben asla çalıştırılmamalı,
- Şofbenin monte edileceği yer kâfi büyüklükte olmalı, şofben mümkünse banyo yerine balkona yahut öbür bir havadar yere takılmalı, şofbenin montajı kesinlikle yetkili servis tarafından yapılmalı,
- Şofben zehirlenmeleri ekseriyetle gaz kaçaklarından değil, kâfi havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbonmonoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere daima pak hava girmesi sağlanmalı,
- Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı ortasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemeli,
- Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde detektör bulundurulmalı,
- Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde: Öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılmamalı açıksa çabucak kapatılmalı, kibrit - çakmak üzere alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir süreç yapılmamalı, pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, süratle gaz şirketi yetkilisi yahut şofben servisi aranmalıdır.
LODOS MÜHLETİNCE NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
- Lodos esintisinin tesirli olduğu müddet boyunca gerekmedikçe soba yakılmamalıdır.
- Yanmakta olan soba yatmadan önce mutlak surette söndürülmelidir.
- Bina yanlarında yahut çatı saçak altlarında yürümemeye yahut durmamaya itina gösterilmelidir.
- Kopan, sarkan ve yere düşen elektrik sınırlarına ve kablolarına yaklaşmayınız ve bu üzere durumları 186 no'lu telefondan Elektrik Arıza Servisi'ne bildirilmelidir.
- Çökme yahut yangın tehlikesinin bulunduğu durumlarda derhal 110 no'lu telefondan İtfaiye Servisi'ni aranmalıdır.
- Ortaya çıkabilecek acil sağlık meselelerinde derhal 112 no'lu telefondan Acil Yardım Servisi aranmalıdır.
- Doğalgaz Şebekesi ile ilgili ortaya çıkabilecek sıkıntılarda 187 no'lu telefondan Doğalgaz Arıza Servisi aranmalıdır.