Sivrihisar ilçesinde bulunan Ulu Camii’nin 2014 yılındaki onarımı sırasında bahçedeki hafriyatta mermer sanduka bulundu. O devir yapılan incelemelerde Türk mizahının usta ismi ve halk filozofu Nasreddin Hoca’nın, oğluna ilişkin olduğu sanılan yaklaşık 1 ton tartısındaki mermer sanduka, Sivrihisar Belediye Lideri Hamid Yüzügüllü teşebbüsleriyle Anadolu Üniversitesi’nde incelemeye alındı. Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Lisanı ve Edebiyatı Kısım Lideri Prof. Dr. Mehmet Mahur Tulum, mermer sanduka üzerinde yaptığı filolojik araştırmaları sonucu taş lahit olarak bilinen mermerin 1284 yılında Eskişehir’in Sivrihisar ilçesinde hayatını kaybeden halk filozofu Nasrettin Hoca’ya ilişkin olduğunu ve üzerinde kendisi ile babası Şemseddin isimlerinin bulunduğunu belirledi. İnceleme ve araştırmaların akabinde Nasreddin Hoca’nın mezarına ilişkin olduğu tespit edilen 147 santim genişliğinde ve yaklaşık 1 ton yükündeki mermer sanduka, 10 kişilik bir takımla Sivrihisar Belediye Başkanlığı’na getirildi.
‘TAŞ NASREDDİN HOCA’NIN BABASININ İSMİNİ DA VERİYOR’
Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Lisanı ve Edebiyatı Kısım Lideri Prof. Dr. Mehmet Mahur Tulum, mermer sanduka üzerinde Selçuklu periyodunda kullanılan üslupta Arapça yazılar olduğunu söz ederek, “Selçuki şekilde yontulmuş bir taş lahit ile karşı karşıyayız. Nasreddin Hoca’nın vefat tarihinin 1284 olduğunu bildiğimize nazaran, elimizdeki taş 738 yıllık bir taş. Bu taşın üzerinde yaptığımız filolojik araştırmalar sonucunda bu taşın Nasreddin Hocamıza ilişkin olduğunu tespit etmiş bulunuyoruz. Selçuki biçimdeki taşlarda kullanılan lisan Arapça’dır. Taşın üzerinde bir yüzünde şu yazmaktadır; ‘Sahib-ül hazel kabrü el muhtaç ila rahmetillah’. Başka yüzünde ise, ‘Nasrüddin hace nusrat ibn-i Şemsüddin baba’ yazmaktadır. Bu taş tıpkı vakitte Nasreddin Hoca’nın babasının ismini de bize veriyor. Şemseddin baba olduğunu bu taş dolayısı ile anlamış bulunuyoruz. Natürel bu sonuca varırken bize en çok yardımı olan da Nasreddin Hoca’nın kızının mezar şahidesiydi. Mezar şahidesinde yazılan bilgilerle bu taştaki bilgiler birbirini teyit etmektedir. Sonuç olarak biz bu ailenin kesin olarak Sivrihisar’a ilişkin olduğuna bu filolojik mukayese tarzı ile ulaşmış bulunuyoruz. Bu taşlar sıradan beşerler için yontulmuyordu. Bunlara ‘taş lahitler’ diyoruz. Taş lahitinin yontulması için meşhur bir kişi olması gerekiyordu. Sıradan şahısların mezar taşları daha farklı oluyordu. Bu taşların üzerindeki yazı tarzları bize Selçuklu mezarlıklarındaki yazı tarzlarını veriyor. Teğe bir tutuyorlar” dedi.
‘MEZAR TAŞI SANDUKAYI BELEDİYEDE SERGİLEYECEĞİZ’
Sivrihisar Belediye Lideri Hamid Yüzügüllü de mezar taşı üzerindeki yazıları okuması ile birlikte Nasreddin Hoca’nın sandukası olan mezar taşını birinci sefer ortaya çıkarıldığını söyledi. Mermer sandukanın Ulu Camii’nin onarımı sırasında bulunduğunu hatırlatan Yüzügüllü, “Nasreddin Hoca’nın bu mezar taşı sandukası, Ulu Cami onarımı sırasında Ulu Cami kütüphane arşivinde bulunmuş ve bu taş sandukayı hocamızın okuması ile birlikte Nasreddin Hoca ile alakası olduğu kanıtlanmış. Bu mezar taşı sandukayı da belediyemizin içerisinde hoş bir köşede tüm ziyaretçilerimize sergileyeceğiz” diye konuştu.
Nasreddin Hoca’ya ilişkin mezar sandukanın belediye girişinde özel olarak sergileneceğini söz eden Yüzügüllü, tüm ziyaretlerin de mermeri görerek hakkında bilgi alabileceğini de kelamlarına ekledi.
FIKRA ANLATIMLARI, UNESCO LİSTESİNE ALINDI
Öte yandan Türk mizahının usta ismi ve halk filozofu Nasreddin Hoca’nın, fıkralarını anlatma geleneği, Fas’ta gerçekleştirilen UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Hükümetlerarası 17’inci Komite Toplantısı’nda, UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne alındı. Nasreddin Hoca’nın UNESCO listesine alınması ilçede sevinçle karşılandı. Sivrihisar Belediye Lideri Hamid Yüzügüllü, Nasreddin Hoca’nın dünyada tanınan bir kişilik olduğunu belirerek şunları söyledi:
“Ayrıca Nasreddin Hoca’nın fıkra anlatım geleneğinin de UNESCO tarafından tescillenmesini ve UNESCO Miras Listesine girmesini de bugün burada sizlerle paylaşıyoruz. Nasreddin Hoca’nın anlatı ve telaffuzlarının geleceğe aktarılması için de çok büyük bir gelişme oldu. Nasreddin Hoca’yı dünya aslında tanıyıp biliyordu. UNESCO sayesinde de tüm dünya ile paylaşmış ve tescillemiş olduk. UNESCO’nun miras listesine Nasreddin Hoca’nın da girmesi ile artık Sivrihisarımız ulusal bir kimliğe sahip olmuştur. Gelecek tüm ziyaretçilerimiz için de sandukamızı burada sergilemiş olacağız.”
Sivrihisar ilçesindeki aktiflik, şenlik ve özel günlerde Nasreddin Hoca’yı canlandıran esnaf Ömer Özgeneci de ilçe halkı olarak UNESCO sevinci yaşadıklarını söyledi. Nasreddin Hoca’nın o dönemki kıyafetlerini giyen ve ilçe sokaklarında karşılaştığı esnaflarla ve çocuklarla sohbet ederek fıkra anlatan temsili Nasreddin Hoca olan Ömer Özgeneci, “Olması gereken buydu aslında. Geç kalınmış bir olaydı. Neden derseniz, ben tüm dünyaya mal olmuş bir beşerim. Nasreddin Hoca’nın fikirleri, niyetleri sizin için fıkra, benim için yaşadıklarım. Herkesin, bilhassa çocukların beyinlerine, gönüllerine işlemem için ve tüm dünyaya bunu anlatabilmem için bu olay çok değerli bir olaydı. Olağan ki çok mutluyum. Elimden geldiğince, sıhhatim elverdiğince bu karakteri ben canlandırmaya devam edeceğim. Allah nasip ederse şenliklerde, fuarlarda, halkın ortasında sizlerle birlikte olacağım” dedi.
News
