İspanya’nın başşehri Madrid’de düzenlenen tepenin birinci gününde önderler, NATO’nun yeni Stratejik Konsept evrakını kabul etti.
Belgede Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaşın, NATO’nun güvenlik ortamını önemli halde değiştirdiği ve bu çerçevede hazırlanan konseptte NATO’nun temel hedefinin 360 derecelik bir yaklaşıma dayalı kolektif savunmayı sağlamak olduğunun teyit edildiği belirtildi.
İttifak’ın üç temel misyonunun “caydırıcılık ve savunma, kriz tedbire ve idaresi ile iş birlikçi güvenlik” olduğunun altı çizilen dokümanda “Birbirimizi savunmaya yönelik 5. Unsur taahhüdümüzün bel kemiği olarak caydırıcılık ve savunmamızı değerli ölçüde güçlendirme muhtaçlığının altını çiziyoruz.” tabiri kullanıldı.
RUSYA EN BÜYÜK TEHDİT OLARAK KABUL EDİLDİ
“Rusya, müttefiklerin güvenliğine yönelik en değerli ve direkt tehdittir. Zorlama, yıkma, saldırganlık ve ilhak yoluyla tesir ve direkt denetim alanları oluşturmaya çalışıyor.” değerlendirmesine yer verilen evrakta Rusya’nın bu gayelerine ulaşmak için NATO müttefiklerine ve ortaklarına karşı klasik metotların yanı sıra siber ve hibrit araçlar kullandığı kaydedildi.
Belgede “NATO çatışma istemiyor ve Rusya için hiçbir tehdit oluşturmuyor. Rusya’nın tehditlerine ve düşmanca hareketlerine birleşik ve sorumlu bir halde karşılık vermeye devam edeceğiz. Fakat, riskleri yönetmek ve azaltmak için Moskova ile irtibat kanallarını açık tutmaya istekliyiz.” sözlerine yer verildi.
Avrupa-Atlantik bölgesinde ve NATO ile Rusya ortasında istikrar ve öngörülebilirlik istendiğine işaret edilen dokümanda, “İlişkimizdeki rastgele bir değişiklik, Rusya’nın saldırgan davranışlarını durdurmasına, memleketler arası hukuka tam olarak uymasına bağlıdır.” tabiri kullanıldı.
ÇİN BİRİNCİ DEFA TEHDİT OLARAK SINIFLANDIRILDI
Yeni Stratejik Konsept evrakında Çin’e birinci sefer yer verilerek, “Çin’in hırsları ve zorlayıcı siyasetleri, çıkarlarımıza, güvenliğimize ve kıymetlerimize meydan okuyor. Çin global ayak izini ve proje gücünü artırmak için geniş bir yelpazede siyasi, ekonomik ve askeri araçlar kullanırken, stratejisi, niyetleri ve askeri birikimi hakkında belirsizliğini koruyor.” değerlendirmesi yapıldı.
Çin’in makûs niyetli hibrit ve siber operasyonları, çatışmacı söylemi, dezenformasyonuyla müttefikleri amaç aldığının belirtildiği evrakta, böylelikle NATO’nun güvenliğine ziyan verdiği vurgulandı.
Belgede şunlar kaydedildi:
“Çin, kilit teknolojik ve endüstriyel kesimleri, kritik altyapıyı ve stratejik materyalleri ve tedarik zincirlerini denetim etmeye çalışıyor. Ekonomik gücünü stratejik bağımlılıklar yaratmak ve tesirini artırmak için kullanıyor. Uzay, siber ve denizcilik alanları da dahil olmak üzere, kurallara dayalı milletlerarası nizamı yıkmaya çalışıyor. Çin ile Rusya ortasında derinleşen stratejik paydaşlık ve kurallara dayalı memleketler arası tertibin altını oymak için karşılıklı olarak güçlendirici teşebbüsleri, kıymetlerimize ve çıkarlarımıza karşıttır.”
Çin ile diyalog kanallarının açık olduğunun belirtildiği evrakta, “İttifak’ın güvenlik çıkarlarını korumak gayesiyle karşılıklı şeffaflık oluşturmak da dahil olmak üzere, Çin ile yapan ilgilere açığız.” tabirine yer verildi.
Belgede müttefiklerin Çin’den yönelen tehditlere karşı daha yüksek farkındalık ve sorumlulukla birlikte çalışacağı bildirildi.
RUSYA, İRAN, SURİYE İDARESİ, KUZEY KORE’NİN NÜKLEER VE KİMYASAL TEHDİDİ
Belgede İran ve Kuzey Kore’nin nükleer ve füze programlarını geliştirmeye devam ettiği, Suriye’deki Esed rejiminin, Kuzey Kore ve Rusya’nın devlet dışı aktörlerin yanı sıra kimyasal silah kullandığına değinildi.
Çin’in de nükleer cephaneliğini süratle genişlettiği ve şeffaflıktan uzak tavır içinde olduğu kaydedildi.
“TERÖRİZM EN DİREKT TEHDİT”
Belgede terörizmin, tüm biçimleri ve tezahürleriyle NATO ülkelerinin vatandaşlarının güvenliğine ve memleketler arası barış ve refaha yönelik en direkt asimetrik tehdit olduğuna işaret edildi.
Stratejik Konsept evrakında şunları kaydedildi:
“Terör örgütleri müttefiklere saldırmaya yahut taarruzları teşvik etmeye çalışıyor. Ağlarını genişlettiler, yeteneklerini geliştirdiler ve erişimlerini ve ölümcüllüklerini artırmak için yeni teknolojilere yatırım da yaptılar. Uluslarötesi terör ağları ve devlet dayanaklı aktörler de dahil olmak üzere devlet dışı silahlı kümeler, saflarına katmak, harekete geçirmek ve tesir alanlarını genişletmek için çatışma ve zayıf yönetişimden yararlanmaya devam ediyor.”
Afrika ve Orta Doğu’daki çatışma, kırılganlık ve istikrarsızlığın NATO’nun ve ortaklarının güvenliğini direkt etkilediği söz edilerek, “NATO’nun güney komşusu, bilhassa Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Sahel bölgeleri, birbirine bağlı güvenlik, demografik, ekonomik ve siyasi zorluklarla karşı karşıya. Bunlar, iklim değişikliğinin, kırılgan kurumların, sıhhatle ilgili acil durumların ve besin güvensizliğinin tesiriyle ağırlaşıyor. Bu durum, terör örgütleri de dahil olmak üzere devlet dışı silahlı kümelerin yayılması için verimli bir taban sağlıyor.” tespitinde bulunuldu.
SİBER VE HİBRİT TAARRUZLAR, NATO’NUN 5. UNSURU’NUN UYGULANMASINI TETİKLEYEBİLİR
Belgede, NATO’nun, uzayda ve siber uzayda faal biçimde çalışma yeteneğini geliştireceğinin altı çizilerek, “Tek yahut kümülatif bir dizi berbat emelli siber aktiflik yahut uzaya yönelik düşmanca operasyonlar, silahlı taarruz seviyesine ulaşabilir ve NATO’yu Kuzey Atlantik Antlaşması’nın 5. Hususunu uygulamaya sevk edebilir.” denildi.
Enerji güvenliğinin artırılacağına işaret edilen dokümanda, istikrarlı ve emniyetli güç arzına, tedarikçilere ve kaynaklara yatırım yapılacağının altı çizildi.
Müttefiklere yönelik hibrit operasyonların silahlı taarruz seviyesine ulaşabileceği ve NATO’nun Kuzey Atlantik Antlaşması’nın 5. Unsuru’nu gündeme getirmesine yol açabileceğine işaret edilen evrakta, “Ortaklarımızı hibrit zorluklara karşı koymaları için desteklemeye devam edeceğiz ve AB üzere başka ilgili aktörlerle sinerjileri en üst seviyeye çıkarmaya çalışacağız.” tabirine yer verildi.
Belgede, NATO’nun nükleer kapasitesinin temel maksadının barışı korumak ve saldırganlığı caydırmak olduğu vurgulanarak şunlar kaydedildi:
“Nükleer silahlar benzersizdir. NATO’nun nükleer silah kullanmak zorunda kalabileceği şartlar son derece uzak. NATO’ya karşı rastgele bir nükleer silah kullanılması, bir çatışmanın tabiatını temelden değiştirecektir. İttifak, bir düşmana kabul edilemez ve rastgele bir düşmanın elde etmeyi umabileceği yararlardan çok daha ağır basan maliyetler getirme yeteneğine ve kararlılığına sahiptir.”
NATO, KRİZLERİ VE ÇATIŞMALARI ÖNGÖRMEK VE ÖNLEMEK İÇİN GAYRETLERİNİ ARTIRACAK
Belgede, NATO’nun, nükleer caydırıcı misyonun güvenilirliğini, aktifliğini ve güvenliğini sağlamak için gerekli tüm adımları atacağı bildirilerek, “NATO, sağlam caydırıcılığını sürdürmeye, stratejik bağlantısını güçlendirmeye, tatbikatlarının aktifliğini artırmaya ve stratejik riskleri azaltmaya devam edecektir.” tabirine yer verildi.
NATO’nun, kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer tehditlere karşı savunmasına yatırım yapmayı sürdüreceği belirtilen evrakta, ittifakın emelinin, Nükleer Silahların Yayılmasını Tedbire Antlaşması’nın gayeleriyle dengeli, nükleer silahların olmadığı bir dünya için güvenlik ortamı yaratmak olduğu kaydedildi.
İttifakın, “krizleri ve çatışmaları öngörmek ve önlemek için eforlarını artıracağı” sözüne yer verilen evrakta, önlemenin, istikrara ve müttefik güvenliğine katkıda bulunmanın sürdürülebilir bir yolu olduğu vurgulandı.
NATO’NUN GENİŞLEMESİ “TARİHİ BİR BAŞARI” OLARAK KAYDEDİLDİ
Belgede, NATO’nun genişlemesinin tarihi bir muvaffakiyet olduğuna dikkat çekilerek, bu durumun, ittifakı güçlendirdiği, milyonlarca Avrupa vatandaşının güvenliğini sağladığı ve Avrupa-Atlantik bölgesinde barış ve istikrara katkıda bulunduğu belirtildi.
NATO’nun açık kapı siyasetine atıfta bulunulan dokümanda, şu sözler yer aldı:
“Avrupa-Atlantik barışı ve istikrarına yönelik temel kıymetlerimizin ve stratejik çıkarımızın bir tabiri olarak, Kuzey Atlantik Antlaşması’nın 10. Unsuruyla uyumlu açık kapı siyasetimizi tekrar teyit ediyoruz. İttifakımızın bedellerini paylaşan, üyeliğin sorumluluklarını ve yükümlülüklerini üstlenmeye istekli ve muktedir olan, ittifakımızın pahalarını paylaşan, üyelik ortak güvenliğimize katkıda bulunacak tüm Avrupa demokrasilerine kapımız açıktır. Üyelik kararları, NATO müttefikleri tarafından alınır ve bu süreçte hiçbir üçüncü tarafın kelam hakkı yoktur. İttifaka üye olmak isteyen ülkelerin güvenliği bizimkilerle iç içedir. Bağımsızlıklarını, egemenliklerini ve toprak bütünlüklerini kuvvetle destekliyoruz.”
NATO İÇİN BATI BALKANLAR VE KARADENİZ BÖLGESİ “STRATEJİK DEĞERE SAHİP”
Belgede, “AB’nin NATO için eşsiz ve temel bir ortak” olduğu vurgulanarak, uzun müddettir devam eden iş birliğine dayanarak, NATO-AB stratejik iştirakinin geliştirileceği, siyasi istişarelerin güçlendirileceği ve askeri hareketlilik, dayanıklılık, iklimin tesiri üzere ortak çıkar hususlarında iş birliğinin artırılacağı kaydedildi.
İttifakın, Orta Doğu ve Kuzey Afrika dahil ittifakın stratejik çıkarlarına sahip bölgelerin yanı sıra Sahel bölgelerinin ortak güvenlik tehditlerini ve zorluklarını ele almak için ortaklarla birlikte çalışacağına değinilen evrakta, şu sözler kullanıldı:
“Hint-Pasifik, bu bölgedeki gelişmelerin Avrupa Atlantik güvenliğini direkt etkileyebileceği düşünüldüğünde NATO için kıymetlidir. Yeni ve mevcut kuruluşlarla, bölgeler ortası zorluklar ve ortak güvenlik çıkarlarıyla gayret etmek için Hint-Pasifik’teki ortaklarla diyalog ve iş birliğini güçlendireceğiz.”
NATO’NUN AVRUPA-ATLANTİK GÜVENLİĞİ İÇİN “VAZGEÇİLMEZ” OLDUĞU VURGULANDI
Belgede, iklim değişikliği konusuna da değinilerek, “Sera gazı emisyonlarını azaltarak, güç verimliliğini artırarak, pak güç kaynaklarına geçişe yatırım yaparak ve askeri aktiflik ve sağlam bir caydırıcılık ve savunma duruşu sağlarken yeşil teknolojilerden yararlanarak iklim değişikliğiyle uğraşa katkıda bulunacağız.” denildi.
NATO üyelerinin, savunma ve güvenliği için sorumluluk ve risklerin adil halde paylaşılacağına işaret edilen evrakta, şunlar kaydedildi:
“Temel vazifelerimizi tam olarak yerine getirmek ve kararlarımızı uygulamak için gerekli tüm kaynakları, altyapıyı, yetenekleri ve güçleri sağlayacağız. NATO, Avrupa-Atlantik güvenliği için vazgeçilmezdir. NATO, barışımızı, özgürlüğümüzü ve refahımızı garanti eder. Müttefikler olarak güvenliğimizi, kıymetlerimizi ve demokratik hayat biçimimizi savunmak için birlikte durmaya devam edeceğiz.”
News
