Genel Cerrahi Kısmı’ndan Doç. Dr. Fatma Ümit Malya, her 8 bayandan birinin hayatı boyunca göğüs kanseri riskiyle karşı karşıya olduğuna dikkati çekti.
Malya, göğüs kanseri riskini artıran birçok faktör olduğunu belirterek, “En kıymetli faktörlerden birinin yaş olduğu bilinir. Yaşla bir arada göğüs kanserine yakalanma mümkünlüğü artar ve menopoz periyodu sonrasında giderek ehemmiyet kazanır” tabirlerini kullandı.
Son yıllarda daha genç yaş kümelerinde da göğüs kanserinden bahsedildiğini aktaran Malya, “Genç yaş kümesinde göğüs kanseri tanımlaması 18 ila 45 yaş ortasında görülür. Yeni teşhis alan göğüs kanseri hadiselerinin yaklaşık yüzde 10’unu genç küme göğüs kanseri hadiseleri oluşturur. Bilhassa son periyotta artan bu sayılar hususa dikkat çekiyor” tabirlerini kullandı.
Malya, genç yaşta görülme sıklığı artan göğüs kanserinin tedavi sürecinde de farklılıklar olduğuna işaret ederek, “Genç yaş kümesinde bilhassa üretkenliğin korunması gerekir. Tedavi mühletince yaşanacak menopoz belirtileriyle başa çıkma ve süreci atlatma periyodunda ruhsal dayanak hassas mevzular ortasında yer alır. Artan risk ile birlikte gençlerde göğüs kanseri farkındalığı oluşturmak epey kıymetlidir” değerlendirmesinde bulundu.
Gençlerde göğüs kanseri oluşması istikametinde en değerli risk faktörünün genetik özellikler olduğuna işaret eden Malya, şunları kaydetti:
“Genetik özelliklerde en sık karşımıza çıkan BRCA1 ve 2 genleridir. Fakat bu genetik özellik her 400 ila 600 bayanda bir görüldüğünden rutin genetik taramanın önerilmemesi gerekir. Genetik taramayı yaptırması gereken küme ise kendisinde yahut ailesinde erken ortaya çıkan göğüs, yumurtalık, pankreas ve prostat olmakla birlikte öteki yüksek genetik geçişli kanseri olan bireylerdir. BRCA1 yahut 2 geni taşıyanlarda 40 yaşına kadar göğüs kanseri geliştirme riski yüzde 13 ila 20 olur. BRCA1 yahut 2 geni taşıyan bireylerde klinik göğüs muayenesi 25 yaşında başlamalıdır.
Her 6 ayda bir tekrarlanmalıdır. 30 yaşında mamografi ve 25 yaşında MR çekimi kesinlikle başlamalıdır ve yıllık olarak tekrar edilmesi gerekir. Bu genleri taşıyanlara risk azaltmak için göğüs cerrahisi, estetik silikon ve gibisi uygulama süreçleri anlatılmalı ve şahısla bir arada karar verilmelidir. Bu genler ile bağlantı gösterilemese bile bilhassa birinci derece aile bireylerinde 50 yaşından erken göğüs kanseri kıssası olan bayanlarda da tarama programına tıpkı biçimde erken yaşta başlanmalıdır. Öbür bir risk faktörü göğüsten riskli kümede olarak raporlanan bir biyopsi kıssası olmasıdır. Bu kümede da 6 ila 12 aylık klinik göğüs muayenesi 30 yaşından sonra yıllık mamografi ve 25 yaşından sonra yıllık MR önerilir.“
GENÇLERDE GÖĞÜS KANSERİ RİSKİNİ AZALTMAK İÇİN GENEL TEKLİFLER
Doç. Dr. Fatma Ümit Malya, yapılan çalışmaların doğum denetim hapının düşük oranda göğüs kanseri riskini arttırdığını, ek bir risk faktörü yoksa doğum denetim hapı kullanan bayanlarda özellikli bir tarama programının uygulanmasına gerek olmadığını belirtti.
Malya, çocukluk devrinde rastgele bir kanser tedavisi için göğüs bölgesine ışın uygulanması gereken alanların yüksek genetik riski olan küme üzere düşünülerek tarama protokollerine erken başlanması gerektiğine dikkati çekti.
Hiçbir risk faktörü olmasa dahi 20 yaşından sonra her bayanın kendi kendine göğüs muayenesi yaparak göğsünün farkında olmasının çok kıymetli olduğuna işaret eden Malya, “Bu yaştan itibaren de 1 ila 3 yılda bir klinik göğüs denetimine gitmesi önerilir. Kendi kendine göğüs muayenesinin maksadı, kişinin kendi göğsünü tanıyarak olağandışı bir bulgu olduğunda erken fark etmesini sağlar. Bu muayene her ay olağan regl periyodu bitiminde banyoda yahut sonrasında yapılmalıdır” tabirlerini kullandı.
Malya, gençlerde göğüs kanseri riskini azaltmak için genel tekliflerin değerli olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Sağlıklı beslenme alışkanlığı içeren düşük şeker ve yağ, fazla kilodan kaçınma ve fizikî aktivite seviyesini arttırma bunlar içinde en kıymetlileridir. Bilhassa günümüzde bilgisayar başında geçen vaktin da artmasıyla bir arada çocukluk devrinden itibaren başlayan makûs beslenme ve obezite hastalığı ile çok sık karşılaşırız. Anne babalara da bu bahiste kıymetli misyon düşmektedir. Bilgisayar başında geçirilen müddet azaltılmalı, fizikî aktiviteyi arttırıcı faaliyetler kesinlikle desteklenmelidir. Fastfood beslenme alışkanlığının bir zehir kadar çocukların sıhhatini olumsuz etkilediğini akıldan çıkarmamak gerekir.“
News
